Ushbu maqolada raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektning zamonaviy dunyodagi o‘mi, ayniqsa uning jahon iqtisodiyotiga ta’siri kontekstida ko'rib chiqiladi. Sun’iy intellektni fan, ta’lim va sanoatda qo'llashning nazariy jihatlari, shuningdek, raqamli texnologiyalami iqtisodiy jarayonlarga muvaffaqiyatli tatbiq etishning amaliy misollari muhokama qilinadi.

Ushbu maqolada mexanik ishlov bcrish sanoatining texnologik jarayonlarini tahlil qilish va optimallashtirishda metama’lumotlarga asoslangan raqamli modeliar va tizimlaming o'mi ko‘rib chiqilgan. Dasturiy muhitda modcllashtirilgan dumaloq tashqi o'yma silliqlash jarayoni misolida jarayonning dinamik tizimini bosqichma-bosqich tahlil qilish amalga oshirildi.

Ushbu maqola sanoat 4.0 sharoitida ekanligini ko'rsatadi. Oliy ta’limdagi raqamli tcxnologiyalar o'quv jarayonining sifati, batafsilligi va ko'rinishini oshirishga xizmat qiladi, har bir talaba uchun individual ta’lim yo'nalishlarini yaratish imkonini beradi, universitet professor-o‘qituvchilari malakasini oshirish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi, bu esa pirovardida iqtisodiyot tannoqlari va tannoqlari uchun yuqori malakali mutaxassislar tayyorlashning kaliti bo'lib xizmat qiladi.

Ushbu maqolada raqamli texnologiyalar va sun'iy intellektning zamonaviy jamiyatdagi o'rni, xususan, ularning fan, ta'lim va ishlab chiqarishda qo'llanilishi ko'rib chiqiladi. Sun'iy intellekt texnologiyalarining amaliy qo'llanilishi, ularning inson faoliyatiga ta'siri, samaradorligi va rivojlanish istiqbollari yoritilgan.

Maqolada xalqaro integratsiya sharoitida О zbekiston hududlanning eksport salohiyatini baholash va rivojlantirishda aqlli tizimlar va raqamli tcxnologiyalaming roli tahlil qilingan. Mavjud muammolar o‘rganilib, eksportning barqaror o'sishini ta’minlash uchun raqamli vositalami samarali joriy ctish bo‘yicha tavsiyalar bcrilgan.

Ushbu maqolada yer tuzishda jumladan, yer tuzish chizmalarini ishlab chiqishda raqamli texnologiyalardan foydalanish zarurati, bugungi kunda foydalanilayotgan raqamli texnologiyalar va dasturiy ta’minotlar haqida fikr mulohazalar keltirilgan.

Ushbu maqolada matnlardan muhim obyektlami ajratib olish va bilimlar bazasini yaratish uchun chuqur o'rganishga asoslangan model taklif etiladi. Nomlangan obyektlami aniqlash (Named Entity Recognition, NER) vazifasi uchun uzoq qisqa muddatli xotira (Long Short-Term Memory, LSTM) modcli qo'llanilgan. Ma’lumotlar oldindan qayta ishlanib, tokenizatsiya va one-hot kodlash usullari orqali raqamli shaklga o‘tkaziladi. Model turli obyekt turlarini (shaxs nomlari, sanalar, joy nomlari) ajratib olish uchun o'qitiladi va baholanadi. Eksperimental natijalar modelning samaradorligini ko‘rsatadi va turli parametrlaming ta’siri tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada raqamli texnologiyalar bo‘lajak boshlang'ich sinf o‘qituvchilarining tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishda muhim rol o‘ynashini ko‘rsatadi. Shuningdek, bu jarayonda yuzaga keladigan muammolami bartaraf etish uchun innovatsion ta’lim metodlarini qo‘llash zarurligi aytib o'tiladi.

Ushbu maqolada oliy ta’lim muassasalarida ta’lim samaradorligini oshirish uchun raqamli transformatsiya amalga oshirish, ta’lim jarayonlarini modernizatsiya qilishning muhim vositalari haqida so‘z boradi. Shuningdek, raqamli texnologiyalami joriy etish orqali ta’lim rcsurslarini optimallashtirish, talabalar va o’qituvchilaming ishlash jarayonlarini samarali boshqarish, ta’lim sifatini yaxshilash imkoniyatlari chora tadbirlari, tavsiyalari keltirib o’tilgan.

Ushbu maqolada yerni masofadan zondlash tasvirlariga dastlabki ishlov berishda diskret gistogramma modeli asosida tahlil qilingan. Modelni qo'llash samaradorligi va uning muhim darajasi, sifati va o'ziga xosligi kcltirib o'tilgan. Bundan tashqari, ycmi masofadan zondlash orqali obektlami tanib olish samaradorligini oshirishda infraqizil kanallaming amaliy ahamiyati kcltirilgan.

Mazkur ishda rentgen tasvirlarini shakllantirish texnologiyalarini tarixiy rivojlanishi, ishlash tamoyillari va zamonaviy yondashuvlari tahlil qilingan. Bunda asosan rentgen tasvirlashni an’anaviy usullaridan tortib, sun’iy intellekt bilan integratsiyalangan ilg‘or tizimlargacha bo'lgan texnologiyalar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, ishda rentgen tizimlarini yutuq va kamchiliklari tahlil qilingan bo‘lib, ushbu ma’lumotlar tibbiyot mutaxassislari va ilmiy tadqiqotchilar uchun muhim manba bo'lib xizmat qiladi.

Ushbu maqolada raqamli texnologiyalar va sun ly intcllcktning Rossiya, Xitoy va O‘zbekiston o‘rtasidagi logistikaga ta’siri ko'rib chiqiladi. Logistika tizimlarida sun’iy intellektni qo'llashning nazariy va amaliy jihatlari tavsiflanadi, shuningdek jarayonlami optimallashtirish, samaradorlikni oshirish va xarajatlami kamaytirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Globallashuv sharoitida ushbu mamlakatlar iqtisodiyotini rivojlantirish uchun logistikaning strategik ahamiyati ta’kidlangan.

Ушбу маколада матнли маълумотларни тахлил қилиш ва таснифлаш жараёнлари тахлил этилган бўлиб, матнли маълумотлар турлари, яъни структураланган, структураланмаган ва ярим структураланган маълумотлар кўриб чиқилди ха мда уларни хусусиятлари келтириб ўтилди. Бундан ташкари, узбек тилидаги матнли маълумотларни қайта ишлаш бўйича мавжуд имкониятлар ва муаммоларга алохида эътибор каратилди. Хусусан, “Tahrirchi” тизими мисолида ўзбек тилидаги матнли маълумотларни тахлил қилишдаги ютуқлар ва камчиликлар келтириб ўтилди.

Мазкур тадқиқот иши буйрак компьютер томография тасвирларидаги патологияларни чукур нейрон тармоклар ёрдамида таснифлаш масаласига бағишланган бўлиб, унда нафакат «нормал/патологик» каби бинар таснифлаш, балки патологиялар ўртасидаги мураккаб дифференциал ташхис масалалари х,ам тахдил қилинган. Шунингдек, ишда патологияларни таснифлаш учун комбинатор ёндашув таклиф этилган бўлиб, бунда дастлаб тўртлик таснифлаш модели орқали умумий ташхис қўйиш, шубҳали холатларда эса иккилик ёки учлик моделлар билан қўшимча текширув ўтказиш клиник амалиёт учуй мақбул бўлиши кўрсатиб бсрилган.

Ushbu maqolada videoendoskopiya usuli asosida olingan inson organlarining tasvirlarini raqamli ishlov bcrish jarayonida uchraydigan muammolar va ulami bartaraf etish usullari tahlil qilingan. Tibbiyotda keng qo'llanilayotgan videoendoskopik tasvirlar diagnostika va jarrohlik amaliyotlarida muhim ahamiyat kasb ctsa-da, ulaming sifati yoritishning yctarli cmasligi, shovqinlar, geometrik buzilishlar, rang balansining o'zgaruvchanligi kabi omillar ta’sirida pasayadi. Shuningdek, inson organizmining biologik xilma-xilligi va kasalliklarning patologik ko‘rinishlaridagi farqlar sun’iy intellekt modellarining aniqligiga salbiy ta’sir ko'rsatadi. Maqolada tasvir sifatini oshirish va diagnostik samaradorlikni ta’minlash uchun zamonaviy algoritmik yondashuvlar, jumladan, chuqur o'qitish texnologiyalarini qo‘llashning dolzarbligi asoslab berilgan.

Maqola raqamli transformatsiya va sun’iy intellektning oliy ta’limda barqaror ekotizimlami shakllantirishga ta’sirini o’rganishga bag’ishlangan. Ishda ilg'or raqamli tcxnologiyalarni, masalan, bulutli xizmatlar, katta ma’lumotlar, sun’iy intellekt va mashinaviy o’qitishni joriy etishning nazariy va amaliy jihatlari ko’rib chiqiladi. Ushbu texnologiyalar ta’lim jarayonini optimallashtirish va o'quv yurtlarini boshqarish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.

Mazkur maqolada Fizika-texnika institutining tarixiy ilmiy merosi, xususan, muhim kashfiyotlar va ishlanmalarning raqamli kontentga aylantirilishi va ularni zamonaviy ilmiy-ta’limiy resurslarga integratsiya qilish masalalari o'rganiladi. Raqamli texnologiyalar orqali ilmiy merosni vizuallashtirish, interaktiv o’quv vositalar yaratish hamda ularni ta’lim jarayoniga joriy qilish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari asosida zamonaviy raqamli ta’lim rcsurslari ishlab chiqish va ularni amaliyotga tadbiq ctish bo’yicha taklif va tavsiyalar bcriladi.

Ushbu ish raqamli iqtisodiyot sharoitida biznes jarayonlarini o'zgartirish uchun mashinaviy o'qitish (ML) algoritmlaridan foydalanishni o‘rganishga bag'ishlangan. ML algoritmlaridan boshqaruvni avtomatlashtirish, asosiy samaradorlik ko‘rsatkichlarini (KPI) bashorat qilish va resurslami taqsimlashni optimallashtirishda foydalanish imkoniyatlari ko'rib chiqiladi. Maqolada nazariy asoslar, dasturiy yechimni ishlab chiqish metodologiyasi hamda logistika va elektron tijorat sohasidagi real ma’lumotlar bo'yicha o'tkazilgan tajribalar natijalari batafsil bayon etilgan. Chiziqli regressiya, tasodifiy o'rmon, gradient boosting va neyron tarmoqlaridan foydalanish misollari keltirilib, ulaming samaradorlikni oshirish va xarajatlami kamaytirishdagi ta’siri ko‘rsatilgan. Ishda ML texnologiyasining raqobatbardoshlikni ta’minlovchi strategik vosita sifatidagi roli ta’kidlanadi va texnologiyalarni turli sohalarga moslashtirish bo‘yicha kcyingi tadqiqot yo'nalishlari taklif ctiladi.

Maqolada qismiy pretsedentlik tamoyillariga asoslangan ansambl algoritmlaming saraton bosqichlarini tasniflashdagi samaradorligi o'rganilgan. Chiziqli tutashuv asosidagi vaznlashgan qaror qabul qilish mexanizmi saraton turlarini (Cl6, Cl7, Cl8, C44, C50, COO) yuqori aniqlikda tasniflash imkonini berdi. Manhattan masofasi va bo‘sag‘a qiymatlari asosidagi tasniflash usuli ishlab chiqilib, natijalari klassik algoritmlar bilan taqqoslangan. Taklif etilgan ansambl algoritm tasniflash aniqligini 94,7-96,2% ga oshirib, mavjud algoritmlardan 3-10% yaxshiroq natija ko'rsatdi.

Mamlakatimizda fuqarolar murojaatlari bilan ishlash tizimi, ulami qabul qilish va ko‘rib chiqish jarayonlari, shuningdek, bu jarayonlarda zamonaviy axborot texnologiyalari, xususan, Virtual qabulxona va “Murojaatlar” portalining o‘rni tahlil qilinadi. Shu bilan birga, fuqarolar huquqlarini ta’minlash, shaffoflikni oshirish va inson omilini kamaytirish maqsadida avtomatlashtirilgan tizimlarning joriy etilishi muhokama qilinadi. Maqola davlat va fuqarolar o'rtasidagi muloqotni yaxshilashda elektron hukumat platformalarining ahamiyatini ta’kidlaydi.

Bugungi raqamli asrda mahalliy oziq-ovqat do'konlari uchun qulay va samarali mobil ilovani ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega. OVVO - xarid qilish tajribasini yaxshilash uchun turli funksiyalami o‘z ichiga olgan mahalliy oziq-ovqat do‘konlari uchun mo'ljallangan mobil ilova. Ushbu maqola minimalist interfeys, intuitiv navigatsiya va mahsulotni uzluksiz ko'rib chiqish tajribasiga e'tibor qaratgan holda OVVO ilovasida amalga oshirilgan dizayn tamoyillari, funktsional komponentlari va tcxnologiyalarini o'rganadi. Ilova mahsulot toifalari, chegirmalar, eng ko'p sotuvchilar va maxsus to'plamlarni yaratish qobiliyatiga ega xarid qilish savati kabi bo'limlarni o'z ichiga oladi. Foydalanuvchilar xaridlarini boshqarishi, buyurtmalar tarixini kuzatishi va chat orqali qo'llab-quvvatlash bilan bog'lanishi mumkin.

Ushbu maqolada ilmiy-tarixiy merosni raqamlashtirish, tizimlashtirish va tahlil qilishda sun’iy intellekt tcxnologiyalarining imkoniyatlari tahlil qilinadi. Fizika-tcxnika instituti arxiv materiallari misolida amaliy tajriba asosida yaratilgan raqamli platformaning metodologiyasi va dasturiy vositalari ko’rib chiqiladi. Arxiv hujjatlarini OCR tcxnologiyalari yordamida raqamlashtirish, semantik tahlil, avtomatik tasniflash va ilmiy bilimlar grafikini yaratish kabi yo’nalishlar tahlil qilinadi.

Mazkur tadqiqotda IDEF mctodologiyasini turlari tahlil qilingan bo'lib. unda nutqni matnga va matnni nutqqa o‘tkazish hamda o‘zbek tilidan rus va ingliz tillariga tarjima qilish jarayonlarini modellashtirish uchun mos metodologiyalar ko‘rib chiqilgan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, STT va TTS jarayonlari uchun IDEFO va IDEF3, tarjima tizimlari uchun esa IDEF1X eng maqbul metodologiyalar sifatida tanlangan hamda ushbu model asosida foydalanuvchilami nutq va matnli ma’lumotlarini qayta ishlashga mo‘ljallangan veb-ilova ishlab chiqilgan.

Ushbu ishda atmosferaning yerga yaqin qatlamida ifloslantiruvchi moddalaming tarqalishini tahlil qilish va bashorat qilish uchun mo'ljallangan matematik model hamda o'tkazilgan sonli hisob-kitoblar natijalari taqdim etilgan. Model ifloslantiruvchi moddalar konsentratsiyasining ulaming tabiiy parchalanishi va fotokimyoviy o'zgarishi hisobiga kamayish jarayonini, shamol yo'nalishlarining o'zgarishi va hududning relyefi ta’sirini, shuningdek, atmosfera qatlamlanishining barqarorligiga qarab diffuziya va turbulent aralashish koeffitsiyentlarining o'zgarishini hisobga oladi. Qo'yilgan masalalarni yechish uchun yarim yashirin chekli ayirmalar sxemasi va “to'g'ri chiziqlar” usulini qo'llash orqali natijalaming yuqori aniqligi va barqarorligi ta’minlanadi.

Ushbu maqola raqamli video tasvirlarni qayta ishlash - bu videolarning sifatini yaxshilash, tasvirlarni optimallashtirish va tahlil qilish jarayonlarini o‘z ichiga oladi. Maqolada zamonaviy tcxnologiyalar, xususan, sun’iy intcllckt va mashinaga o'qitish asosidagi usullar, shuningdek, videolarda shovqinlarni kamaytirish, tasvimi tikiash, rangni to‘g‘rilash va video siqishni takomillashtirish kabi yondashuvlar ko‘rib chiqiladi.